Ons brein doet namelijk uitstekend werk als we het niet bij volle bewustzijn inzetten, schrijft neuropsycholoog Ayca Szapora in haar boek Veranderen voor luie mensen. Ze vergelijkt ons onderbewustzijn met een supercomputer die met parallelle processoren zo’n 1,2 miljoen bits per seconde aan informatie kan verwerken. Dankzij die verwerkingskracht kan ons sluimerende brein een heel archief aan kennis en ervaring meewegen voor het een advies aan ons bewustzijn uitbrengt. Ideaal voor complexe beslissingen met veel variabelen, zoals: wil ik verhuizen en kan ik me dat veroorloven? Of: hoeveel moet ik opzij leggen voor later en hoe pak ik dat dan aan?

Vergelijk dat met ons ‘bewuste brein’ dat aanstaat als we ijsberend lopen te piekeren. In die modus kunnen we slechts 60 bits per seconde verwerken. Goed om enkelvoudige berekeningen te maken en eenduidige logica te doorgronden, maar voor beslissingen alleen bruikbaar bij relatief simpele kwesties.  

Dat wil niet zeggen dat wakkere hersenen minderwaardig zijn. Juist een een-tweetje zorgt voor de beste resultaten. Je onderbewustzijn kan tenslotte alleen een zinnige analyse maken als je bewuste brein voor relevante, goed geanalyseerde en feitelijk juiste input heeft gezorgd. Anders krijg je het feitenvrije onderbuikgevoel, waar je juist niet op kunt vertrouwen.  

Als je een ingewikkelde beslissing moet nemen, is het dus zaak eerst de tijd te nemen voor een bewuste en open zoektocht naar betrouwbare informatie. Vervolgens moet je even afstand nemen om je onderbewustzijn de tijd te geven voor zijn ondoorgrondelijke maar krachtige analyses. Idealiter slaap je er letterlijk minimaal een nachtje over. En blijf ‘s ochtends dan gerust nog een uurtje liggen terwijl je sluimerende brein belangrijk werk verricht. 

Dit is een column van Marius Kerdel en Jolmer Schukken, oprichters van Triple Partners en auteurs van De Beleggingsillusie.